Khi nghĩ đến thành công trong giao dịch, hầu hết mọi người đều hình dung đến thắng lợi lớn – tìm được giao dịch hoàn hảo hoặc đón đầu xu hướng lớn tiếp theo của thị trường. Nhưng nếu mang vấn đề này đi hỏi một nhà giao dịch giàu kinh nghiệm bất kỳ, bạn sẽ luôn thu được câu trả lời rằng thành công thực sự không được xây dựng trên một giao dịch thành công mà là trên sự nhất quán cùng những cái thiện nhỏ và ổn định, đúng như những ý tưởng trong cuốn Atomic Habits của James Clear.
Triết lý cốt lõi của Clear xoay quanh việc cải thiện 1% mỗi ngày. Thoạt nhìn 1% có vẻ rất tầm thường, nhưng sức mạnh tăng trưởng kép lại cho thấy tiềm năng to lớn nằm sau con số này. Bây giờ, hãy nghĩ về triết lý này trong bối cảnh giao dịch. Cải thiện kỹ năng giao dịch chỉ 1% mỗi ngày – dù là hiểu thị trường hơn, quản lý rủi ro tốt hơn hay kiểm soát cảm xúc tốt hơn – sẽ đều mang đến tiến bộ to lớn về lâu về dài.
Điều kỳ diệu của 1% cải thiện trong giao dịch
Vậy đối với một nhà giao dịch, 1% cải thiện đó thực tế là gì? Đó là thực hiện những thay đổi nhỏ, có chủ đích mỗi ngày. Sau đây là một số ví dụ:
- Cải thiện quy trình thực thi chiến lược: Mỗi giao dịch là một cơ hội để phân tích và tinh chỉnh chiến lược giao dịch. Nếu bạn tập trung cải thiện chỉ 1% quy trình ra quyết định mỗi ngày—dù bằng cách quản lý rủi ro tốt hơn, hiểu rõ điều kiện thị trường hơn hay tinh chỉnh điểm vào và thoát lệnh—thì những cải thiện nhỏ này dần dần sẽ tích lũy thành giao dịch sắc bén và kỷ luật hơn.
- Làm chủ cảm xúc: Cảm xúc có thể là kẻ thù lớn nhất đối với một nhà giao dịch. Nếu bạn kiểm soát cảm xúc tốt hơn 1% mỗi ngày – kiềm chế cảm giác bức bối muốn thực hiện giao dịch hoặc học cách kiên nhẫn chờ đợi khi thị trường biến động – bạn sẽ dần dần phát triển được khả năng phục hồi cảm xúc cần thiết để thành công lâu dài.
- Nghiên cứu và học tập hiệu quả hơn: Giao dịch đòi hỏi bạn phải tiến hành rất nhiều nghiên cứu và luôn có kiến thức mới cần học tập. Thay vì nạp quá nhiều thông tin vào cùng một lúc và làm bản thân quá tải, hãy thử học một chút kiến thức mới mỗi ngày như hiểu một mẫu biểu đồ mới hoặc đọc báo cáo tài chính công ty kỹ hơn. Những kiến thức này sẽ tích lũy dần theo thời gian.
- Quản lý rủi ro: Tất cả các nhà giao dịch đều biết tầm quan trọng của quản lý rủi ro, nhưng họ rất dễ trở nên tự mãn. Mỗi ngày, hãy dành ra chút thời gian để quản lý rủi ro chặt chẽ hơn chỉ 1% – dù bằng cách đặt ra giới hạn tốt hơn hay tránh sử dụng đòn bẩy quá mức – và bạn sẽ sớm tránh được những tổn thất không cần thiết và bảo vệ vốn hiệu quả hơn nhiều.
Sức mạnh của lợi nhuận cấp số nhân
Đây là điểm thật sự thú vị. Khái niệm cải thiện nhỏ của Clear đều liên quan đến tăng trưởng kép. Nếu bạn cải thiện hiệu suất thêm 1% mỗi ngày, bạn sẽ không chỉ tốt hơn 365% vào cuối năm mà là tốt hơn 37 lần, nhờ tăng trưởng kép! Điều này có nghĩa là nhiều thay đổi nhỏ hàng ngày có thể dẫn đến tiến bộ lớn theo thời gian.
Cải thiện = (1+0,01)365= 37,78
Hãy nghĩ về khái niệm này như việc làm tăng cơ bắp. Bạn sẽ không trở nên mạnh hơn chỉ sau một đêm. Nhưng nếu bạn cải thiện từng chút mỗi ngày, bạn sẽ nhận ra mình đã đạt được bước tiến rất lớn, dường như không phải là một nhiệm vụ bất khả thi khi nhìn lại sau một năm nỗ lực.
Hình thành thói quen giao dịch tốt
Tầm quan trọng của thói quen và phương pháp cũng được tác giả Clear trình bày trong cuốn sách Atomic Habits. Chỉ đặt ra một mục tiêu lớn cho bản thân (ví dụ: “Tôi muốn trở thành một nhà giao dịch thành công”) là chưa đủ. Bạn cần phát triển những thói quen nhỏ, dễ thực hiện làm bệ phóng đi đến mục tiêu đó. Trong giao dịch, thói quen đó có thể đơn giản là: phân tích giao dịch của bạn, ghi lại giao dịch diễn ra suôn sẻ và xác định lĩnh vực cần cải thiện vào cuối mỗi ngày.
Tuy có vẻ bé nhỏ và không quan trọng ở thời điểm hiện tại, nhưng theo thời gian, những thói quen này sẽ tạo nên một nền tảng vững chắc cho thành công liên tục. Như Clear đã nói: ” Bạn không thể đạt thành mục tiêu ngay tức khắc. Trước tiên, hãy xác định từng bước nhỏ dẫn đến thành công”. Trong giao dịch, phương pháp vững chắc (như cách đánh giá rủi ro hoặc theo dõi giao dịch) là chìa khóa để phát triển đúng hướng.
Sự nguy hiểm của 1% tụt hậu
Đây là mặt trái của vấn đề. Tương tự như 1% cải thiện có thể mang đến lợi nhuận khổng lồ về lâu dài, thì 1% tụt hậu cũng có thể dẫn đến thảm họa. Nếu thói quen giao dịch của bạn ngày càng lười biếng – có thể là do ngừng nghiên cứu hoặc để cảm xúc chi phối quyết định – bạn có thể dễ dàng mất đi lợi thế.
Tụt hậu 1% mỗi ngày có vẻ không phải là vấn đề lớn nhưng vấn đề sẽ nghiêm trọng dần theo thời gian. Đến cuối năm, một loạt các sai lầm nhỏ có thể khiến bạn rơi vào tình thế tệ hơn nhiều so với lúc đầu.
Suy giảm = (1-0,01)365= 0,03
Tập trung vào tính nhất quán thay vì sự hoàn hảo
Một trong những bài học quan trọng từ Atomic Habits là thành công đến từ những hành động nhỏ, nhất quán mà bạn thực hiện hàng ngày, chứ không phải một quyết định lớn mang tính thay đổi cuộc sống. Trong giao dịch, điều này có nghĩa là từ bỏ mong muốn có một giao dịch lớn, hoàn hảo và tập trung vào cải thiện từng giao dịch.
Nếu bạn đặt mục tiêu cải thiện kỹ năng giao dịch chỉ 1% mỗi ngày, bạn sẽ ngạc nhiên về những gì đạt được sau một năm. Tuy những thay đổi này có vẻ nhỏ, nhưng theo như tác phẩm của Clear, những cải thiện nhỏ này sẽ biến thành thành quả lớn lao theo thời gian. Vì vậy, lần tới khi bạn thực hiện giao dịch, hãy tự hỏi: Hôm nay ta có thể thực hiện điều nhỏ bé nào? Tập trung vào điều đó và bạn sẽ tiến tới thành công lâu dài.
Tóm lại, như cuốn sách Atomic Habits đã nói, chìa khóa để trở thành một nhà giao dịch giỏi hơn không phải là những điều lớn lao hay thành công chỉ sau một đêm mà là những cải thiện nhỏ, nhất quán và một niềm tin rằng, theo thời gian, những cải thiện đó sẽ mang lại thành quả lớn lao hơn cả những gì bạn có thể tưởng tượng ra. Hãy cố gắng cải thiện 1% mỗi ngày và xem điều đó thay đổi hành trình giao dịch của bạn như thế nào.
