Đây là một trong những vấn đề phổ biến nhất đối với các nhà giao dịch, đặc biệt là người mới. Bạn đã phát triển một chiến lược, thử nghiệm trên dữ liệu lịch sử và đạt được kết quả rất ấn tượng. Tuy nhiên, khi áp dụng vào giao dịch thực tế, chiến lược này lại thất bại. Vì sao lại như vậy?
1. Lệnh được khớp ngay lập tức tại mức giá mong muốn.
Khi backtest trên dữ liệu lịch sử, điều kiện thường rất lý tưởng:
- Lệnh được khớp ngay lập tức tại mức giá mong muốn.
- Không có chênh lệch, phí hoa hồng và/hoặc trượt giá (hay báo giá lại nếu nhà giao dịch sử dụng chế độ Khớp lệnh Tức thì).
- Không có các yếu tố tâm lý (hoảng loạn, sợ hãi, tham lam).
Tuy nhiên, trên thị trường thực, mọi thứ không lý tưởng như vậy. Giá có thể thay đổi trong thời gian chờ lệnh khớp, đặc biệt là khi có tin tức hay biến động mạnh. Nếu bạn giao dịch khối lượng lớn, thị trường có thể không cho bạn vào lệnh đúng giá mong muốn.
2. Tối ưu hóa quá mức
Một sai lầm phổ biến là tạo ra chiến lược phù hợp hoàn hảo với dữ liệu quá khứ nhưng lại không hiệu quả trong tương lai. Điều này giống như bạn ôn luyện một đề thi, nhưng khi đi thi thật lại gặp toàn câu hỏi khác hoàn toàn. Kết quả tốt trên dữ liệu quá khứ không đảm bảo chiến lược sẽ thành công trong giao dịch thực.
Làm thế nào để tránh điều này:
- Kiểm tra chiến lược trên nhiều khung thời gian và nhiều loại công cụ khác nhau.
- Chia dữ liệu thành hai phần: dữ liệu huấn luyện và dữ liệu kiểm tra riêng
- Sử dụng phân tích bước tiến
3. Điều kiện thị trường thay đổi
Thị trường không phải là hình học và cũng không tĩnh tại. Thị trường tài chính là một môi trường biến đổi liên tục. Một chiến lược hoạt động tốt trong thị trường ổn định có thể hoàn toàn thất bại khi gặp biến động cao hoặc khủng hoảng. Xu hướng thay đổi, thanh khoản biến động, thuật toán của các tổ chức lớn liên tục điều chỉnh – tất cả những điều này đều ảnh hưởng tới hiệu quả giao dịch của bạn.
4. Tâm lý và cảm xúc của nhà giao dịch
Khi backtest, bạn chỉ đơn giản nhìn vào biểu đồ và nghĩ “À, vào lệnh chỗ này, thoát lệnh chỗ kia”. Nhưng khi giao dịch thực, nếu giá đi ngược kỳ vọng, bạn có thể hoảng sợ, nghi ngờ, hay thậm chí phá vỡ nguyên tắc giao dịch. Cuối cùng, một chiến lược sinh lời cũng có thể trở nên thua lỗ do chính cảm xúc của bạn.
5. Các vấn đề kỹ thuật
Trong quá trình backtest không có:
- Gián đoạn kết nối hoặc chậm trễ khi thực hiện lệnh.
- Lỗi kỹ thuật của thiết bị đầu cuối hoặc nền tảng giao dịch.
- Các khoảng trống giá đột ngột hay biến động mạnh do tin tức bất ngờ.
Nhưng trong giao dịch thực, tất cả những điều này đều có thể xảy ra, nhất là khi nhà giao dịch không cung cấp chất lượng khớp lệnh tốt.
Làm thế nào để backtest trở nên thực tế hơn?
- Tính toán cả chênh lệch và phí hoa hồng – ngay cả mức phí nhỏ cũng ảnh hưởng đáng kể đến kết quả. Thêm cả trượt giá – tùy theo độ biến động của sản phẩm, thêm mức trượt giá từ 0.1%-0.5%.
- Thử nghiệm chiến lược trên thị trường thực – trước tiên trên tài khoản Thử nghiệm, sau đó dùng tài khoản Thực với khối lượng nhỏ nhất.
- Theo dõi các thống kê – đặc biệt chú ý mức sụt giảm vốn tối đa, độ ổn định của lợi nhuận và tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận.
- Tránh tối ưu hóa quá mức – chiến lược cần hiệu quả không chỉ trên lịch sử mà còn trong điều kiện thực tế.
Lời kết
Backtest cung cấp thông tin hữu ích, nhưng bạn không nên hoàn toàn tin tưởng vào kết quả đó một cách mù quáng. Thử nghiệm thực tế trên thị trường mới là bài kiểm tra thực sự cho một chiến lược. Hãy dùng backtest như một công cụ đánh giá ban đầu, nhưng luôn kiểm tra kỹ càng chiến lược bằng tài khoản thực với số vốn nhỏ trước khi tăng khối lượng giao dịch. Đó mới là cách duy nhất để biết chắc liệu chiến lược của bạn có thực sự hiệu quả hay không.
